Ders 2 - Bazı Basit Okuma Kuralları ve Vurgular / Lesson 2 - Some Basic Rules and Stress

Rusçada Kelimelerin Okunuşu

Türkçemize az bile olsa benzer.Ama Türkçede ki gibi tam anlamı ile yazılıp okunmaz.Rusçada vurgular önemlidir.Konuşurken ses tonu çok önemlidir.Vurgunun olduğu harf biraz daha bastırılarak ve üzerinde durularak okunur.Seslerin çoğunun Türkçede net karşılıkları vardır.Eğer kelimeyi bir harf veya ses tonu ile yanlış söylerseniz anlamı olduğu gibi değişir,en çok buna dikkat etmek lazım.

Ünlü Harfler

Sesli harfler iki gruba ayrılır:

a)Tek sesli ünlüler : а,о,у,ы,э,и

b)Çift sesli ünlüler : я,е,ё,ю

Çift Sesli Ünlüler

Kural:

1.Çift sesli ünlüler kelime başına geldiğinde çift sesini verir.

Яблоко (yablaka) : elma

Ёж (yoş) : kirpi

Юра (yura) :özel erkek ismi

2.Çift sesli ünlüler ünlü harften sonra geldiğinde çift sesini verir.

Шея (şeya) :boyun

Змея (zmeya) : yılan

3.Çift sesli ünlüler yumuşaklık işaretinden sonra geldiğinde çift sesini verir.

Семья (semya) : aile

Платье (platye) : elbise

4.Sessiz harften sonra gelince (y) sesi hafif (varla yok arası) okunur ve bir önceki sessiz harfin yumuşak okunmasını sağlar.

Тётя (tyotya) : Teyze/Hala

Дядя (dyadya) : Amca/Dayı

Rusçada “e” harfi birkaç farklı şekilde telaffuz edilebilir.”E” harfi kelime başında “ye” olarak telaffuz edilirken kelime içinde (iki sessiz arasında kaldığı zaman) “e” olarak telaffuz edilir.

Метро (metro)

Лес (lec) : orman

“E” harfinin bir başka telaffuz şekli ise “i” ya da “yi” olabilir.

Меня (minya) : beni

Её (yiyo) : onu

Sessiz Harfler

1.Rusçada “c” harfi olmadığından bu sesi çıkarabilmek için “дж” harflerini beraber okumak gerekir.

Азербайджан (Azerbaycan)

Джемиле (Cemile)

2.”B” harfi Rusçada bazen sessizle geldiğinde “f” gibi okunur.

Всегда (fsigda) : her zaman

Вторник (ftornik) :Salı

3.”г”  harfi Rusçada iki  “o” harfi arasında bazen de “e” ve “o” arasında istisnai olarak “v” gibi okunur ve bunun kesin bir kuralı yoktur.

Сегодня (sivodnya) : bugün

Его (yivo) : onun (erkek)

4. “г” harfi kelime sonunda “k” gibi okunur.

Друг (druk) : arkadaş

5. ”сч” harflerinin yan yana gelmesiyle “ş” sesi çıkar.

Счастье ( ş’ast’ye) : mutluluk

6. “B” harfi kelime sonun “p” gibi okunur.

Хлеб (hlep) : ekmek

7.”д” harfi sona geldiğinde “t” okunur.

Город (gorıt) : şehir

8.Türkçede “ü,ö,ğ,h,c” harflerinin karşılığı Rusçada yoktur.

Yerine :  “ü-у , ö-о , ğ-г , h-х , с-дж”  kullanılır.

9. Ж,Ч,Ш harflerinden sonra  “ Ы “ yazılmaz.

ЖИЗНЬ (jizn’) : yaşam

ЖЕЛАНИЕ (jela’niye) :dilek,istek

ЧИСТЫЙ (çi’stıy) : temiz

ШИРОКИЙ (şiro’kiy) :geniş

Bazı Harf Bileşimlerinin Okunması

1.Чн yan yana gelince burada ç harfi ş gibi telaffuz edilir .

Конечно (kane’şna):tabiî ki

Скучно (skuşna) :sıkıcı

2. Чт harfleri yan yana gelince ç harfi ş gibi okunur.

Что (şto):ne

3. Сш,Зш (şş) gibi okunur.

Высший (vışşiy) :en yüksek

Низший (nişşiy) : en alçak

3.Гк yan yana gelirse g harfi h gibi okunur.

Легко (lihko) : kolay,hafif

Rusçada Vurgu / Ударение

Vurgu bir hecenin sesle uzatılmasıdır.Rusçada sözcük tanımak için çok önemlidir.Rusçada vurgunun bir kuralı yok,sözcüğü vurgusuyla beraber ezberlemek gerekiyor.Bazen aynı sözcükte çekimlenildikten sonra bile vurgu değişebilir.

Сестра (sestra)– Сёстры (syostrı) gibi..

Rus sözcüklerinde vurgu (‘) işaretiyle gösteriliyor.Ancak ben burada vurgulu harfleri büyük yazarak göstereceğim.

1.Bir sözcükte “ё” harfi varsa vurgu her zaman onun üzerindedir.

мЁрзнуть : üşümek

2.”O” harfi vurgulu ise “o” vurgusuz ise “a” olarak okunur.Kelime sonuna geldiğinde iki sessiz arasında “ı” gibi okunur.

окнО (akno) : pencere

 телевИзор (televiiizır) : televizyon

3.Kelime tek heceliyse vurgu her zaman o kelimedeki sesli harfin üzerindedir.

дОм (dom) :ev

нОчь (noç) :gece

Russian Sound And Letters

There are 33 letters in Russian alphabet,but there are many more sounds in the language.Russian sounds are articulated somewhat differently from their English counterparts.Some Russian sounds have no English counterparts

After a soft consonant  the letters е,ё,ю,я indicate one sound : э,о,у and а  respectively : нет (не’т)

The letters  е,ё,ю,я  represent the ound combinations  йэ,йо,,йу,йа , respectively :

1.at the beginning of a word : юг (йу) , я (йа)

2.after a vowel : моё (йо), моя (йа)

3.after ь and ъ : друзья (йа), съесть (йэ)

Stressed Vowels and the Reduction Of Vowels

Russian words have one stressed syllable.The stres may fall on the first,second,third, etc. Syllabde of a word : кОмната,квартИра,потолОк.

The stressed syllable is longer and is articulated more tensely than the unstressed ones.In unstressed syllables the vowels undergo reduction anda re the shorter (quantitative reduction),while the vowels “a,o and э “ change their timbre (qualitative reduction).

The vowels “и,у and ы” undergo only quantitative reduction,i.e. they are shorter in an unstressed position than in a stressed position : идИ-кинО , тут-тудА , сыр-сырОк

There are two degrees of reduction in Russian : the  1st degree-in the firt pretonic syllable and in the absolute beginning of a word-and the 2nd degree –in the other pretonic and in the post-tonic syllables

“a” (a)

1.(a) when stressed : там,мАма,пАпа,Август

2.(a) when unstressed : стакАн,автОбус,магазИн,квартИра

In the first pretonic syllable and at the beginning of a word a shorter and faint sound is pronounced instead of (a) :  балкОн,автОбус

In the second pretonic and in the post-tonic syllable (a) is shorter than in the first pretonic  syllable.

“o” (o)

1.(o) when stressed : он,мост,дом,пол,пОлка

2.(o) when unstressed : онА,кровАть,коридОр,потолОк

In an unstressed position (o) is pronounced in the same way as (a) in an identical position.